Nieuws

Terugblik kennisevent Bouwen aan plekken met identiteit

Donderdagmiddag 14 maart organiseerde The Missing Link het event Bouwen aan plekken met identiteit. In verschillende sessies is ingegaan op hoe je samen plekken kunt creëren met betekenis; waar mensen graag willen zijn. Dit sluit aan op de eigen missie om het verhaal van een plek te koppelen aan de agenda van die plek en te komen tot een geworteld nieuw hoofdstuk – nieuwe plannen gebaseerd op de gebiedsidentiteit. Hoe dit in de praktijk werkt met herbestemming was het onderwerp van de keuzesessie over herbestemming van monumenten.

Hans Jacobs (Nationaal Restauratiefonds) en Bob Scherrenberg (Overvecht Vastgoed) hebben de sessie over herbestemming verzorgd. Herbestemming van monumenten biedt kansen. Monumenten geven een gezicht aan het verhaal en de identiteit van een plek. Eigentijds gebruik van deze dragers van karakter en identiteit zorgt voor vernieuwing en waardeontwikkeling.

Jacobs vertelt dat hij het tot zijn persoonlijke missie heeft gemaakt om in zijn werk: ‘echt goede plekken te creëren waar mensen graag wonen, werken of juist ontspannen’.  Bij het Nationaal Restauratiefonds zorgt hij er inmiddels 6 jaar voor dat ondernemers hun monument kunnen verduurzamen, restaureren en of herbestemmen. Een ondernemer uit Utrecht die aan de slag is gegaan met zo’n monument is Bob Scherrenberg. En wat voor een monument. In 2014 kocht hij de werkspoorkathedraal die vandaag de dag fungeert als icoon van het Werkspoorkwartier in Utrecht Noordwest. De Werkspoorkathedraal is een prachtig voorbeeld van herbestemming. Het gebouw is veranderd van een leegstaand en verloederd fabriekspand naar evenementlocatie. Naast dat het een plek biedt voor evenementen is er nu een café, wordt er gewerkt in kantoorunits, is er een nachtclub en wordt er gebouwd aan meer horeca en kantoorruimte.

De ambitie van het Nationaal Restauratiefonds voor herbestemming luidt: ‘Alle monumenten springlevend!’ Dit, voegt Jacobs toe, lukt alleen als de monumenten in gebruik blijven, beleefbaar zijn en gewaardeerd worden. Het draait dus ook om betrokkenheid en draagvlak onder gebruikers en bezoekers. Het is een mooi streven monumenten springlevend maken, maar hoe werkt dat in de praktijk?  Aan de hand van vier sprekende voorbeelden vertelt Jacobs over de maatschappelijke- en economische impact van herbestemming. Zo was er in Nijmegen allereerst het idee het oude Honigcomplex aan de Waal volledig te slopen en te vervangen door nieuwbouw. De tijdelijke invulling van een deel van de monumentale gebouwen heeft bij zowel de eigenaren als bezoekers voor een verrassing gezorgd. Nu wordt er gekeken of de plannen voor de gebiedsontwikkeling niet kunnen worden aangepast met behoud van een deel van de monumentale panden. De maatschappelijke impact bij Villa Jongerius in de Merwedekanaalzone in Utrecht zit hem in het wegnemen van 1400 m2 aan leegstand, de openstelling van het monument voor een breder publiek en een toename van de leefbaarheid en veiligheid van het gebied. De economische impact bij de herbestemming van het Brouwhuis in Breda zit hem bijvoorbeeld in het feit dat het pand ruim negen keer zoveel waard is geworden met een hefboomeffect voor de waardeontwikkeling van het gehele voormalige brouwerijcomplex. Het is hiermee een stimulans voor de hele gebiedsontwikkeling van de Drie Hoefijzers in Breda. Daarnaast bood de herontwikkeling van het Brouwhuis naar horeca 50 fte’s aan tijdelijke- en 240 fte’s  aan structurele werkgelegenheid.

Het Nationaal Restauratiefonds ondersteunt zowel overheden als marktpartijen met de financiering, de kennis en ervaring binnen een landelijk netwerk om samen monumenten springlevend te maken en houden. Mede hierdoor kunnen ondernemers zoals Bob Scherrenberg hun droom en visie voor prachtige herbestemmingen als de werkspoorkathedraal tot werkelijkheid maken, voortbordurend op de identiteit van de plek. Denise Huntjes, deelnemer aan de keuzesessie en adjunct-directeur bij Advinci, geeft na afloop van de sessie aan dat ze nu meer inziet wat er voor nodig is om een dergelijke grootschalige herbestemming mogelijk te maken. Het is dus echter wel degelijk mogelijk: ‘met een goed idee en de juiste mensen en middelen en dat is fantastisch’. Herbestemming gaat over een nieuwe invulling – een nieuw gebruik van wat er al is. The Missing Link gaat uit van de identiteit van een plek en benut deze voor een goed gefundeerde toekomst. Een toekomst waaraan bijvoorbeeld op dit moment in het Werkspoorkwartier wordt gebouwd.