Project omschrijving
Kerkenvisie Hilvarenbeek
Projecten – Kerkenvisie, erfgoed
Tender
Basisinformatie
- Uitvrager: Gemeente Hilvarenbeek
- Plaats: Gemeente Hilvarenbeek
- Start: mei 2021 – november 2022
- Team: Siënna Veelders, Hanneke Masselink-Duits en Rosi de Kok
- Meer weten? Neem contact op met Hanneke Masselink-Duits (h.masselink-duits@the-missinglink.nl)
Kerkenvisie
Vraag
De gemeente Hilvarenbeek wilde, als onderdeel van een nieuwe Erfgoedvisie, een Kerkenvisie laten ontwikkelen. De doelstellingen voor de Kerkenvisie waren drieledig: 1) het religieuze erfgoed in beeld brengen, 2) verbinding maken en 3) de resultaten borgen.
Voor de Kerkenvisie is er niet alleen gefocust op het kerkenlandschap, maar daarnaast ook op het aanwezige funeraire erfgoed (kerkhoven en begraafplaatsen).
Oplossing
De gemeente kaartte aan dat een belangrijk aspect van het proces zou zijn om verschillende partijen bij elkaar te brengen, om vervolgens de dialoog tussen de gemeente en relevante stakeholders op gang te brengen. Door de dialoog in een vroeg stadium met veel verschillende partijen aan te gaan, zou er veel tijd en aandacht kunnen worden besteed aan ideeën, emoties en initiatieven uit de gemeenschap en draagvlak gecreëerd ten aanzien van veranderend gebruik, functie en eigendom van de kerkgebouwen.
Als startpunt zijn er kerkenpaspoorten opgesteld met basisinformatie per kerk. Naast de zes kerken zijn er ook zes begraafplaatsen, zeven kapellen, vier pastorie gebouwen, kerkenpaadjes en pastoorpaadjes.
De kerkenpaspoorten zijn vervolgens aangevuld met gemeenschappelijke waarden. Tijdens verschillende interactieve sessies zijn stakeholders uitgenodigd om de emotionele- en toekomstwaarde van de kerken in kaart te brengen.
Met de opgedane kennis op zak werd er in de derde fase een plan van aanpak voor het funeraire erfgoed uitgewerkt. Doormiddel van een quickscan van de begraafplaatsen en het opstellen van waarderingscriteria voor het funeraire erfgoed, kon in het stappenplan in beeld worden gebracht wat er nodig is om samen te komen tot het inventariseren, waarderen en benoemen van funerair erfgoed voor de gemeente Hilvarenbeek.
‘Het erfgoed is hier écht… van ons samen.”
Resultaat
Als kerken hun functie verliezen, verliezen ze niet hun betekenis. Door de kerkgebouwen te blijven gebruiken, kunnen we bijdragen aan hun voortbestaan. Hernieuwd gebruik draagt immers bij aan de betekenis van het gebouw. We creëren meerwaarde door een nieuw hoofdstuk toe te voegen aan het verhaal van de kerk. Zo blijven het plekken van betekenis voor hun omgeving en bezoekers. Voor de Kerkenvisie zijn er verschillende scenario’s geschetst met betrekking tot de toekomst van een kerkgebouw. Deze geven inzicht in de mogelijkheden voor zowel het behoud van de religieuze functie, als het verlies van de religieuze functie.
De kerkenvisie voor de gemeente Hilvarenbeek is heel projectmatig aangepakt. Naast het verhaal van het religieuze erfgoed van Hilvarenbeek, het opstellen van de kerkenpaspoorten en het in beeld brengen van verschillende scenario’s heeft het funeraire erfgoed een belangrijke rol gespeeld. Van alle begraafplaatsen is een quickscan gemaakt. Ook is er een Handreiking Begraafplaatsen opgesteld. Hierin zijn waarderingscriteria geformuleerd en is een projectopzet gemaakt om samen met bewoners en belanghebbenden het funeraire erfgoed te waarderen.
Als kerken hun functie verliezen, verliezen ze niet hun betekenis. Door de kerkgebouwen te blijven gebruiken, kunnen we bijdragen aan hun voortbestaan. Hernieuwd gebruik draagt immers bij aan de betekenis van het gebouw. We creëren meerwaarde door een nieuw hoofdstuk toe te voegen aan het verhaal van de kerk. Zo blijven het plekken van betekenis voor hun omgeving en bezoekers. Voor de Kerkenvisie zijn er verschillende scenario’s geschetst met betrekking tot de toekomst van een kerkgebouw. Deze geven inzicht in de mogelijkheden voor zowel het behoud van de religieuze functie, als het verlies van de religieuze functie.
De kerkenvisie voor de gemeente Hilvarenbeek is heel projectmatig aangepakt. Naast het verhaal van het religieuze erfgoed van Hilvarenbeek, het opstellen van de kerkenpaspoorten en het in beeld brengen van verschillende scenario’s heeft het funeraire erfgoed een belangrijke rol gespeeld. Van alle begraafplaatsen is een quickscan gemaakt. Ook is er een Handreiking Begraafplaatsen opgesteld. Hierin zijn waarderingscriteria geformuleerd en is een projectopzet gemaakt om samen met bewoners en belanghebbenden het funeraire erfgoed te waarderen.
Portfolio
Bekijk foto’s van dit project.
